ขณะที่คนส่วนใหญ่บนโลก ชื่นชอบและมีความสุขกับแอนิเมชันจากฝั่งอเมริกา และอีกหลายคนหาความแปลกใหม่จากแอนิเมชันฝั่งยุโรป แต่ก็คงไม่มีใครจะกล้าปฏิเสธความไม่เหมือนใคร ของแอนิเมชันจากแดนอาทิตย์อุทัย ที่ถูกเรียกจนติดปากว่า “อะนิเมะ” ภาพยนตร์แอนิเมชันที่มีลักษณะเฉพาะตัว ที่มีความหลากหลายและบรรเจิดในไอเดียเป็นอย่างยิ่ง ผมขอเริ่มที่เรื่องนี้ก่อนแล้วกัน ภาพยนตร์อะนิเมะจาก Studio Ghibli ที่ผมค่อนข้างชื่นชอบในผลงาน ด้วยความโดดเด่นด้านภาพและการนำเสนอ หนึ่งในนั้นคือ อะนิเมะเรื่องนี้ครับ ‘Princess Mononoke เจ้าหญิงจิตวิญญาณแห่งพงไพร’ (Mononoke Hime, もののけ姫)
ใครๆ ก็ชอบดูแอนิเมชัน ด้วยเสน่ห์แตกต่างไปจากภาพยนตร์ที่ใช้คนแสดง ตรงที่เกิดจากการสร้างขึ้นโดยจินตนการของมนุษย์ด้วยเทคนิคต่างๆ ที่ให้เกิดเป็นภาพเคลื่อนไหว ทั้งการวาดด้วยมือ, การสร้างภาพขึ้นด้วยคอมพิเตอร์, ใช้การเคลื่อนไหวของคนจริงเชื่อมโยงกับตัวละคร หรือจะใช้วิธีปั้นตัวละครแล้วถ่ายทีละช็อตก็ตาม ล้วนทำให้ได้การเล่าเรื่องในอารมณ์ที่แตกต่างออกไปทั้งสิ้นครับ
ผลงานการกำกับลำดับก่อนหน้าอะนิเมะรางวัลออสการ์ ‘Spirited Away’ ของ Hayao Miyazaki ที่พูดถึงเรื่องราวความขัดแย้งระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ ด้วยการเล่าที่ย้อนไปถึงยุคมุโระมะจิโน่นเชียว
เรื่องราวเริ่มต้นขึ้นด้วยฉากของป่าที่กำลังถูกกัดกิน วิหคและสัตว์ต่างๆ พากันสูญหายไปหมด เจ้าชายนาม อาชิทากะ ผู้ขี่กวางแดงคู่ใจ พบสาเหตุว่าเกิดจากเทพอสูรทาทาริ เทพนิรนามแห่งความโกรธและเกลียด จากการต่อสู้กัน แม้เจ้าชายจะได้รับชัยชนะ แต่แขนข้างขวาก็สัมผัสถูกเทพอสูรจนพิษแทรกซึมและต้องคำสาป ทางเดียวที่จะแก้คำสาปได้ คือ ต้องเดินทางไปยังป่าแห่งเทพชิชิ ให้เทพสูงสุดแห่งพงไพรช่วยแก้คำสาปให้
“เหตุร้ายเกิดขึ้นที่ประจิมทิศ เป็นชะตาของเจ้าที่ต้องไปยังที่นั่น และมองทุกอย่างด้วยดวงตาเป็นธรรม” แม่เฒ่าเอ่ย
ป่าแห่งเทพชิชิที่ว่ากันว่า สัตว์ร้ายที่อาศัยอยู่ที่นั่น ตัวใหญ่ราวยักษา ดังเป็นเคยเป็นมาเมื่อครั้งดึกดำบรรพ์ แต่ไม่ไกลกันมากนัก กลับเป็นที่ตั้งของหมู่บ้านแห่งหนึ่ง นาม “โลหะนคร” ที่อยู่ภายใต้ในการนำของนายหญิงอิโบชิ หมู่บ้านแห่งนี้ผลิตเหล็ก และปืนไฟ ซึ่งแน่นอนว่า การผลิตเหล็กสร้างความเดือดร้อนให้กับป่า สร้างความโกรธแค้นให้กับหมู่เทพและสัตว์ป่าต่างๆ อย่างไม่ต้องสงสัย
เกิดความสัมพันธ์ที่แปลกแยก เมื่อมนุษย์เด็กผู้หญิงอย่าง ซัน (หรือ Princess Mononoke ของเรื่อง) อาศัยอยู่กับเทพโมโร หมาป่าสีขาวตัวยักษ์ในฐานะลูก แม้เธอจะเป็นมนุษย์ผู้รักในธรรมชาติและป่า หากแต่เธอกลับเกลียดชังมนุษย์ทั้งหลาย
เจ้าหญิงอย่างซันจะได้เจอกับอาชิทากะ เจ้าชายผู้ซึ่งมองทุกอย่างด้วยดวงตาที่ปราศจากความเกลียดชัง เมื่อป่ากำลังโกรธแค้นมนุษย์ และมนุษย์ก็กำลังละโมบเต็มที่โดยการทำร้ายป่า เจ้าชายจะแก้ไขความขัดแย้งนี้อย่างไร
พร้อมๆ กับต้องแก้ไขคำสาปบนแขนขวาของตนให้สำเร็จด้วย
หากจะเทียบเรื่องราวในอะนิเมะกับโลกทุกวันนี้ ก็คงเหมือนกับมนุษย์ที่ใส่ใจแต่อำนาจและความมั่งคั่ง แต่ทุกครั้งที่ความเจริญเกิดขึ้น ก็มีแต่จะทำลายสิ่งแวดล้อมให้เสียหายลงไปทุกครั้งด้วย และตอนนี้ เราเองก็กำลังเผชิญกับความโกรธแค้นของธรรมชาตินั่นอยู่เช่นกัน ธรรมชาติกำลังเปิดฉากทำสงครามตอบโต้มนุษย์ เช่นเดียวกับเทพและสัตว์ป่าทั้งหลายตอบโต้ชาวโลหะนคร แต่ในโลกจริง เราจะเจรจากับธรรมชาติสำเร็จหรือไม่ คงไม่มีใครให้คำตอบได้
ความต้องการของมนุษย์ไม่เคยถูกเติมเต็ม เรื่องราวในอะนิเมะแสดงให้เห็นว่า นอกจากมนุษย์จะรุกรานธรรมชาติแล้ว ยังรุกรานกันเองอีกด้วย ไม่พอ ยังคิดจะทำลายเทพเพื่อความเป็นอมตะของตนเอง ไม่มีใครบอกได้เช่นกันว่า เมื่อใดมนุษย์จะหยุดความทะยานอยาก นี่คือส่วนเสี้ยวหนึ่งที่อะนิเมะเรื่องนี้บอกเล่าแก่เราไว้อย่างแยบคาย
เทพหมูป่านาโกะ ยังกลายเป็นเทพอสูรทาทาริได้เมื่อความโกรธเกลียดเข้าครอบงำจนมืดมิด หากธรรมชาติจะเลิกปรานีต่อเราบ้าง เราจะอยู่กันอย่างไร
นี่ไม่ใช่อะนิเมะเพื่อความบันเทิงอย่างเดียว แต่เป็นอะนิเมะที่ต้องใช้ปัญญาเสพพอตัว อะนิเมะจาก Miyazaki จะแทรกแนวคิดเกี่ยวกับธรรมชาติและปรัชญาเข้าไว้ด้วยเสมอ หลายเรื่อง เน้นเนื้อเรื่องของการมองโลกในแง่ดี มีการดำเนินเรื่องที่อบอุ่นพร้อมๆ กับภาพที่งดงาม แต่เรื่องนี้กลับแปลกออกไป มีภาพการต่อสู้ที่ดูรุนแรง การดำเนินเรื่องที่ค่อนข้างฉับไว แต่ฉากที่วาดด้วยมืออันเป็นเอกลักษณ์ของ Ghibli ก็ยังคงมีอยู่อย่างครบถ้วน เป็นอีกเรื่องที่คออะนิเมะควรได้มีโอกาสเสพแม้เพียงสักครั้ง
‘Princess Mononoke’ ได้รับรางวัลมากมาย โดยเฉพาะรางวัลภาพยนตร์ยอดเยี่ยมจาก Japan Academy Awards ครั้งที่ 21 ทำรายได้สูงสุดบนหมู่เกาะญี่ปุ่นเมื่อปี 1997 ก่อนจะถูก Titanic ถล่มสถิติในเวลาต่อมา ได้รับการใส่เสียงพากย์จากนักแสดงฝั่งฮอลลีวู้ดชื่อดังอย่าง Claire Danes และ Minnie Driver และทาง Miramax ได้สิทธิ์ในการจัดจำหน่ายในสหรัฐอเมริกา
รายละเอียดเกี่ยวกับหนังแอนิเมชัน
| ชื่อภาพยนตร์ | Princess Mononoke / Mononoke Hime / เจ้าหญิงจิตวิญญาณแห่งพงไพร / もののけ姫 |
| ผู้กำกับ | Hayao Miyazaki |
| ผู้เขียนบท | Hayao Miyazaki |
| นักแสดง (พากย์) | Yôji Matsuda, Yuriko Ishida, Yûko Tanaka |
| แนว/ประเภท | Animation, Action, Adventure, Fantasy |
| เรท | PG-13 |
| ความยาว | 134 นาที |
| ปี | 1997 |
| เข้าฉายในไทย | |
| ผู้ผลิต/ผู้จัดจำหน่าย | DENTSU Music And Entertainment, Studio Ghibli, Nibariki, Nippon Television Network (NTV), TNDG, Tokuma Shoten |
